Η Εβδομάδα Υγείας των Ανδρών (Men’s Health Week) είναι μια διεθνής πρωτοβουλία που πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Ιούνιο, με στόχο να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά τα θέματα υγείας των ανδρών, αλλά και να βοηθήσει τους άνδρες και τους έφηβους να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που χρειάζονται ώστε να φροντίζουν την υγεία τους.
Μελέτες δείχνουν ότι οι άνδρες που δεν παίρνουν στα σοβαρά τα θέματα υγείας, μπορεί να αναπτύξουν σοβαρά προβλήματα. Το «ιατρικό χάσμα των φύλων» και οι συνέπειές του είναι μια πραγματικότητα, με απόδειξη ότι οι άνδρες πεθαίνουν περίπου πέντε χρόνια νωρίτερα από τις γυναίκες, κατά μέσο όρο στις ΗΠΑ .
Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά για την υγεία μας, ξεκινώντας κυρίως με την πρόληψη. Η πρόληψη περιλαμβάνει την υγιεινή διατροφή, την αποφυγή κακών συνηθειών όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, τακτικές ιατρικές εξετάσεις αλλά και διάφορα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αποφύγετε συνηθισμένα προβλήματα που βλάπτουν την υγεία των ανδρών σε κάθε ηλικία.
Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στα επτά πιο συνήθη προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι άντρες αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε για να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους από αυτά. Επίσης θα διερευνήσουμε τον ρόλο της διατροφής και των συμπληρωμάτων που μπορούν να υποστηρίξουν τις προσπάθειες αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης για αυτά τα ζητήματα.
1. Στρες
Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση του οργανισμού, που μας βοηθά να αντιδρούμε σε ορισμένες καταστάσεις μέσω του λεγόμενου μηχανισμού μάχης ή φυγής (fight or flight mechanism). Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι το άγχος δεν είναι απλώς μια κατάσταση ψυχολογικής αναταραχής - μπορεί επίσης να έχει σημαντικό σωματικό αντίκτυπο.
Το να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που νιώθουμε διαρκώς άγχος έχει πολύ αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία μας. Παραμένουμε σε εγρήγορση παρόλο που είμαστε εξαντλημένοι, δεν μπορούμε να κοιμηθούμε ξεκούραστα και για αρκετές ώρες παρά το γεγονός ότι είμαστε κουρασμένοι, ενώ το πεπτικό και το ανοσοποιητικό μας σύστημα παρουσιάζουν προβλήματα. Αυτή η καθοδική σπείρα οδηγεί τελικά σε ζητήματα όπως:
- Πονοκέφαλοι
- Κατάθλιψη
- Αϋπνία
- Καούρες
- Υψηλή πίεση του αίματος
- Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Εάν πιστεύετε ότι η χρόνια ανησυχία ή το άγχος σας επηρεάζει την υγεία σας, η πιο λογική συμβουλή είναι να προσπαθήσετε να βρείτε λίγο χρόνο για να χαλαρώσετε μέσα στη μέρα. Προγραμματίστε την ημέρα σας με συγκεκριμένα διαλείμματα και αφιερώστε λίγο χρόνο μόνο για εσάς. Όχι μόνο μία φορά, όταν αισθάνεστε να σας κυριεύει το άγχος, αλλά κάθε μέρα σε εβδομαδιαία βάση. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να απολαύσετε κάτι που σας ευχαριστεί, ασχοληθείτε με ένα χόμπι ή άθλημα, ή απλώς φροντίστε να απολαμβάνετε ήσυχες και ήρεμες στιγμές σε τακτική βάση - δίνοντας στον εαυτό σας χρόνο να αναρρώσει από οποιονδήποτε στρεσογόνο παράγοντα σας ταλαιπωρεί.
Σύμφωνα με μελέτες το άγχος και το μακροχρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα του πεπτικού, με κακή πέψη και ελλιπή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά επηρεάζονται ιδιαίτερα από το στρες, όπως η βιταμίνη C, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, το ασβέστιο και το μαγνήσιο.
Τα επινεφρίδια είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ορμονών του στρες κατά τη διάρκεια της αντίδρασης μάχης ή φυγής. Αυτοί οι αδένες χρησιμοποιούν πολλή βιταμίνη C και βιταμίνες Β. Τα επινεφρίδια πιστεύεται ότι έχουν την υψηλότερη συγκέντρωση βιταμίνης C στο σώμα και σε περιόδους χρόνιου στρες, η διατροφή μπορεί να μην μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση.
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β απαιτούνται για την παραγωγή τόσο διεγερτικών ορμονών κατά την απόκριση στο στρες, όσο και ηρεμιστικών χημικών ουσιών όταν το στρες έχει φύγει.
Οι δίαιτες που περιέχουν υψηλά επίπεδα επεξεργασμένων ή επεξεργασμένων τροφίμων είναι πιθανό να μην περιέχουν αυτές τις βιταμίνες σε επαρκή ποσότητα.
Επιπλέον, η συνεχής διέγερση των επινεφριδίων, κατά τη διάρκεια παρατεταμένων περιόδων στρες, οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή ορυκτών κορτικοειδών (mineral corticoids), τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες τόσο σε ασβέστιο όσο και σε μαγνήσιο.
Μια καλή πρόταση για να καλύψετε τις ανάγκες σας σε θρεπτικά συστατικά είναι μια καλή πολυβιταμίνη για άνδρες ή/και ταμπλέτες μαγνησίου και ασβεστίου, ώστε να καλυφθούν τα πιθανά διατροφικά κενά.
2. Καρδιακές παθήσεις
Οι καρδιακές παθήσεις είναι από τις πιό σημαντικές αιτίες θνησιμότητας των ανδρών. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ένας στους τέσσερις Βρετανούς άνδρες, πολλοί από τους οποίους καπνιστές, υποκύπτουν από ζητήματα που αφορούν καρδιαγγειακά προβλήματα.
Προφανώς, για όσους καπνίζουν ένα καλό πρώτο βήμα θα ήταν να σταματήσουν τη βλαβερή αυτή συνήθεια. Ωστόσο, το κάπνισμα δεν είναι ο μόνος παράγοντας κινδύνου που επηρεάζει τις καρδιακές παθήσεις. Οι άνδρες, μέσω της διατροφής, μπορούν να κάνουν θετικά βήματα με:
- Έλεγχο της ποσότητας φαγητού, με μερίδες περιορισμένου μεγέθους
- Προσπάθεια για 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως
- Κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως
- Περιορισμό του αλατιού και των ανθυγιεινών λιπαρών
- Διατροφική υποστήριξη με περισσότερα απαραίτητα λιπαρά οξέα από λιπαρά ψάρια και διασφαλίζοντας ότι η δίαιτα περιέχει καλές ποσότητες μαγνησίου, βιταμίνης Ε, φυτικών ινών, σκόρδου και συνένζυμου Q10.
Το συνένζυμο Q10 (επίσης γνωστό ως co-q-10) παίζει σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση ενέργειας από την τροφή μας για να τροφοδοτήσει μέρη του σώματός μας που λειτουργούν ιδιαίτερα σκληρά, όπως η καρδιά. Καλές πηγές co-q-10 είναι τα όργανα των ζώων (εντόσθια), τα λιπαρά ψάρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Ωστόσο, για όσους δυσκολεύονται να καταναλώσουν επαρκείς ποσότητες από αυτές τις τροφές, υπάρχουν διαθέσιμα συμπληρώματα είτε ως συνένζυμο Q10 είτε ως Ubiquinol - που είναι μια πιο απορροφήσιμη εναλλακτική λύση.
3. Σωματικό Βάρος
Πρόσφατα στατιστικά στην Μεγάλη Βρετανία δείχνουν ότι το 28% του πληθυσμού είναι παχύσαρκοι και ένα επιπλέον 36% είναι υπέρβαροι. Παρόμοια στατιστικά στοιχεία χαρακτηρίζουν τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, με τους άνδρες να εμφανίζουν παχυσαρκία σε μεγαλύτερο ποσοστό από τις γυναίκες. Το υπερβολικό βάρος αποδεδειγμένα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, με την καρδιά να είναι ένας τομέας που επηρεάζεται ιδιαίτερα. Ωστόσο, το υπερβολικό βάρος στους άντρες μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άλλες επιπλοκές στην υγεία, όπως πέτρες στη χολή, πόνους στην πλάτη αλλά και χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων.
Η πραγματοποίηση μικρών θετικών αλλαγών στη διατροφή και ο καθορισμός εφικτών στόχων είναι σημαντικά βήματα μια πιο υγιή σχέση με το φαγητό. Ειδικά για τους λάτρεις των γλυκών, που δυσκολεύονται να τα αποφύγουν, το χρώμιο στη διατροφή μπορεί να είναι χρήσιμο. Το χρώμιο συμβάλλει στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, και ενδεχομένως μπορεί να υποστηρίξει όσους αγωνίζονται κατά της λαχτάρας για ζάχαρη και γλυκά.
4. Προβλήματα προστάτη
Στην ηλικία των πενήντα, έως και το 50% των ανδρών θα έχουν προβλήματα με τον προστάτη αδένα τους, ενώ έως και το 20% των ατόμων, κάτω των 40 ετών, θα εμφανίσουν δυσάρεστα συμπτώματα μιας φλεγμονής του προστάτη. Είναι σημαντικό όποιος βιώνει αλλαγές στη συχνότητα ούρησης να επισκεφτεί τον γιατρό του για εξέταση του προστάτη, με στόχο την εξάλειψη της πιθανότητας για εμφάνιση καρκίνου.
Για όσους έχουν διαγνωστεί με το ενοχλητικό αλλά μη απειλητικό για τη ζωή τους, πρήξιμο του προστάτη ή την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (BPH), υπάρχουν μερικές συμβουλές που μπορεί να είναι χρήσιμες – όπως η διακοπή του αλκοόλ και της καφεΐνης. Είναι σημαντικό όσοι πάσχουν από αυτή την πάθηση να πίνουν νερό, αλλά σε μικρότερες ποσότητες και πιο τακτικά. Η διατροφική υποστήριξη μπορεί να βρεθεί με τη μορφή του καροτενοειδούς λυκοπενίου, το οποίο βρίσκεται στις ντομάτες (περιέργως, το λυκοπένιο απορροφάται πιο εύκολα από τον οργανισμό όταν καταναλώνεται μέσω μαγειρεμένης ντομάτας με τη μορφή σάλτσας ζυμαρικών και κέτσαπ!). Άλλα υποστηρικτικά τρόφιμα περιλαμβάνουν σπόρους κολοκύθας και τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο. Πολλοί άνδρες καταναλώνουν επίσης τακτικά το συμπλήρωμα διατροφής Saw Palmetto για να υποστηρίξουν την υγεία του προστάτη τους.
5. Απώλεια Μαλλιών
Η απώλεια μαλλιών (φαλάκρα ή τριχόπτωση) μπορεί να μην είναι ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, ωστόσο, για μερικούς άνδρες μπορεί να προκαλέσει άγχος και κακή ψυχολογία.
Η αύξηση των επιπέδων σεληνίου και πυριτίου μπορεί να βελτιώσει την ανάπτυξη των μαλλιών. Το σελήνιο μπορεί να βρεθεί σε καλές ποσότητες σε ξηρούς καρπούς, ψάρια και πουλερικά. Το πυρίτιο υπάρχει στα φυλλώδη χόρτα και στα πράσινα φασόλια. Επιπλέον, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, όπως το συκώτι και πολλά θαλασσινά, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της αρχικής τριχόπτωσης – αν και η υπερβολική ποσότητα αυτού του θρεπτικού συστατικού μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Οι άνδρες που επηρεάζονται από αυτό το πρόβλημα θα πρέπει επίσης να θυμούνται να φροντίζουν καλά το εκτεθειμένο τριχωτό της κεφαλής, ειδικά τις ώρες με μεγάλη ηλιακή ακτινοβολία και να χρησιμοποιούν ένα αποτελεσματικό αντηλιακό και ένα καπέλο για να αποτρέψουν βλάβη στο δέρμα που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε πιο σοβαρές επιπλοκές.
6. Σεξουαλικά προβλήματα
Η απώλεια της λίμπιντο (ερωτικής διάθεσης) και η στυτική δυσλειτουργία είναι πιο συχνό πρόβλημα από ό,τι φαντάζεστε, με τις στατιστικές να αναφέρουν ότι ένας στους δέκα άνδρες άνω των 21 ετών θα εμφανίσουν σεξουαλική ανικανότητα στη διάρκεια της ζωής του.
Διάφοροι παράγοντες όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και το άγχος μπορούν να συμβάλλουν στο πρόβλημα. Τα προβλήματα γονιμότητας που συνδέονται με την απώλεια της λίμπιντο και τη στυτική δυσλειτουργία έχουν οδηγήσει πολλούς άνδρες να αναζητούν ενισχυτικά τεστοστερόνης και σεξουαλική υγείας, ώστε να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα.
Οι λεγόμενες αφροδισιακές τροφές όπως τα στρείδια, είναι γνωστά ενισχυτικά της λίμπιντο σε άνδρες και γυναίκες, και αυτό το οφείλουν σε μεγάλο βαθμό λόγω της παρουσίας του μεταλλικού στοιχείου, ψευδάργυρου. Εάν τα στρείδια και οι τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο δεν αποτελούν μέρος της δίαιτας, τότε τα συμπληρώματα ψευδαργύρου για άνδρες μπορεί να είναι μια καλή επιλογή. Τα καλύτερα συμπληρώματα ψευδαργύρου θεωρούνται αυτά που περιέχουν την πιο απορροφήσιμη μορφή του, την πικολινική (zinc picolinate).
7. Ψυχική - Πνευματική Υγεία
Η χαμηλή διάθεση και το ήπιο άγχος είναι η πιο κοινή μορφή προβλημάτων ψυχικής υγείας, με εκατομμύρια ανθρώπους να υποφέρουν από αυτά τα προβλήματα.
Οι άντρες δυσκολεύονται να παραδεχτούν και να συζητήσουν ανοιχτά για αυτά τα θέματα σε σχέση με τις γυναίκες. Πέρα από την επίγνωση τέτοιων θεμάτων, υπάρχουν και βήματα που μπορείτε να δοκιμάσετε εάν αντιμετωπίζετε κακή διάθεση και ήπιο άγχος:
- Μειώστε τα επίπεδα καφεΐνης. Όσοι υποφέρουν από άγχος φαίνεται να επηρεάζονται ιδιαίτερα από την καφεΐνη, επομένως καλό είναι να μείνετε μακριά από όλες τις πηγές καφεΐνης, συμπεριλαμβανομένων του τσαγιού, του καφέ, της σοκολάτας και των αναψυκτικών με καφεΐνη.
- Μειώστε την κατανάλωση ζάχαρης. Ο περιορισμός της ζάχαρης καθώς και της καφεΐνης έχει βρεθεί σε έρευνες ότι υποστηρίζει τη καλή διάθεση.
- Ασκηση. Η υιοθέτηση ενός προγράμματος άσκησης μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στην ανύψωση της διάθεσης και να μας κάνει λιγότερο ανήσυχους, καθώς η άσκηση αυξάνει την παραγωγή των φυσικών ενισχυτών της διάθεσης του σώματος (ενδορφίνες).
Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν επίσης να παρέχουν υποστήριξη για ένα υγιές μυαλό.
- Οι βιταμίνες Β υποστηρίζουν την υγιή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
- Η βιταμίνη Β5 είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς βοηθά στην υποστήριξη της υγιούς πνευματικής απόδοσης και της φυσιολογικής παραγωγής σημαντικών χημικών ουσιών του εγκεφάλου μας, συμπεριλαμβανομένης της σεροτονίνης.
- Το μαγνήσιο υποστηρίζει ένα υγιές νευρικό σύστημα και είναι γνωστό ότι βοηθά στη χαλάρωση των μυών επίσης, μειώνοντας την ένταση.
- Το St. John’s Wort είναι ένα παραδοσιακό φυτικό φαρμακευτικό προϊόν που χρησιμοποιείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ελαφρώς χαμηλής διάθεσης και του ήπιου άγχους και μπορεί να είναι το ιδανικό προϊόν για να υποστηρίξει τα άτομα που αγωνίζονται με την ψυχική τους υγεία.
Συμπέρασμα
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων υγείας που επηρεάζουν τους άνδρες αλλά με την σωστή διατροφή και την υποστήριξη από συμπληρώματα διατροφής -όταν απαιτείται- μπορούμε συνεισφέρουμε στο τομέα της πρόληψης σε πολλά από αυτά τα ζητήματα.
Σύμφωνα με έρευνες και προτάσεις συμβούλων υγείας, πιο σημαντικές βιταμίνες για τους άνδρες είναι:
- Βιταμίνες Β - οι ιδανικές βιταμίνες για ενεργειακή υποστήριξη, καθώς και υποστήριξη της ψυχολογικής λειτουργίας και της καρδιάς.
- Ψευδάργυρος - υποστηρίζει την ανοσία, τη γονιμότητα και τη γνωστική απόδοση - στην πραγματικότητα, ο ψευδάργυρος απαιτείται για τόσα πολλά από τα ένζυμα μέσα στο σώμα που υπάρχουν πολύ λίγες περιοχές που αυτό το ορυκτό δεν υποστηρίζει!
- Μαγνήσιο - όπως ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο είναι απαραίτητο για τα περισσότερα ένζυμα να λειτουργούν σωστά, αλλά είναι επίσης απαραίτητο για την καλή υγεία των οστών, τη μυϊκή λειτουργία και το νευρικό σύστημα.
- Συνένζυμο Q10 / Ubiquinol - ζωτικής σημασίας για το ξεκλείδωμα της ενέργειας που είναι αποθηκευμένη στα τρόφιμα που καταναλώνουμε, η οποία τελικά τροφοδοτεί περιοχές υψηλής ενέργειας του σώματος όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος, ακόμη και η κινητικότητα του σπέρματος.