Τα θρεπτικά συστατικά των τροφών που καταναλώνουμε είναι τα δομικά στοιχεία για ένα υγιές σώμα. Δημιουργούν την βάση για έναν τρόπο ζωής με ενέργεια, διάθεση και ζωτικότητα, ενώ συμβάλλουν στην φυσιολογική λειτουργία των ζωτικών οργάνων με γερά οστά και μυϊκό σύστημα. Χρειαζόμαστε μια ισορροπημένη ποσότητα βιταμινών, μετάλλων και θρεπτικών συστατικών -ιδιαίτερα αμινοξέων- για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο.

Τα αμινοξέα είναι ενώσεις που αποτελούνται από υδρογόνο, οξυγόνο, άζωτο και άνθρακα και είναι γνωστά για την συμβολή τους στον σχηματισμό των πρωτεϊνών. Κάθε τύπος αμινοξέος διακρίνεται από μια δομή που ονομάζεται πλευρική αλυσίδα. Αυτές οι πλευρικές αλυσίδες δίνουν στα αμινοξέα συγκεκριμένες λειτουργίες στο σώμα, καθιστώντας τα απίστευτα ευέλικτα.

Ιδιαίτερα δημοφιλή σε αθλούμενους είναι τα αμινοξέα BCAA, δλδ τα τρία απαραίτητα αμινοξέα βαλίνη, λευκίνη και ισολευκίνη που μεταβολίζονται από το σώμα και χρησιμοποιούνται ως πηγές μυϊκής ενέργειας. Αναφέρονται ως αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας, επειδή η μοριακή δομή αυτών των τριών αμινοξέων περιλαμβάνει διακλαδισμένη πλευρική αλυσίδα, δομή  που ευνοεί την  μετατροπή τους σε ενέργεια κατά τη διάρκεια της άσκησης.

 

Τα αμινοξέα χωρίζονται σε δύο βασικές διαφορετικές ομάδες και μια πρόσθετη:

 Τα απαραίτητα αμινοξέα (essential amino acids) καταναλώνονται στα τρόφιμα που τρώμε και δεν μπορούν να παραχθούν από το σώμα από μόνο του. Υπάρχουν εννέα απαραίτητα αμινοξέα:

  • Λυσίνη (Lysine)
  • Λευκίνη (Leucine)
  • Ισολευκίνη (Isoleucine)
  • Βαλίνη (Valine)
  • Θρεονίνη (Threonine)
  • Ιστιδίνη (Histidine) 
  • Μεθειονίνη (Methionine)
  • Φαινυλαλανίνη (Phenylalanine)
  • Τρυπτοφάνη (Tryptophan)

 

Τα μη απαραίτητα αμινοξέα μπορούν να παραχθούν από το ανθρώπινο σώμα και βρίσκονται επίσης στα τρόφιμα. Τα 11 μη απαραίτητα αμινοξέα είναι:

  • Αλανίνη (Alanine)
  • Αργινίνη (Arginine)
  • Ασπαραγίνη (Asparagine)
  • Ασπαρτικό οξύ (Aspartic Acid)
  • Κυστεΐνη (Cysteine)
  • Γλουταμινικό οξύ (Glutamic Acid)
  • Γλουταμίνη (Glutamine)
  • Γλυκίνη (Glycine)
  • Προλίνη (Proline)
  • Σερίνη (Serine)
  • Τυροσίνη (Tyrosine)

 

Τα υπό όρους απαραίτητα αμινοξέα ή ημι απαραίτητα αμινοξέα ξεκινούν ως μη απαραίτητα αμινοξέα, αλλά μπορούν να μετατραπούν σε απαραίτητα όταν παραστεί ανάγκη, όπως μια ασθένεια ή άλλο θέμα υγείας. Αυτά είναι:

  • Αργινίνη
  • Κυστεΐνη
  • Γλουταμίνη
  • Γλυκίνη
  • Προλίνη
  • Σερίνη
  • Τυροσίνη

Όπως υποδηλώνει το όνομά τους, τα απαραίτητα αμινοξέα είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των λειτουργιών της καθημερινής ζωής και πρέπει να τα λαμβάνονται μέσω της καθημερινής διατροφής. Αλλά σε τι ακριβώς είναι ωφέλιμα τα αμινοξέα;


Τα Οφέλη των αμινοξέων για την υγεία

Τα αμινοξέα συμμετέχουν σε πολλές λειτουργίες και του οργανισμού, ωστόσο μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις ακόλουθες:

 

Παροχή ενέργειας στο σώμα

Η ισολευκίνη και η βαλίνη, ειδικότερα, είναι καλές πηγές ενέργειας για την τροφοδοσία του σώματος.

 

Ενίσχυση του μυοσκελετικού συστήματος

Η ισολευκίνη και η βαλίνη βοηθούν στην υγιή λειτουργία των μυών, ενώ η λευκίνη δρα για την αποκατάσταση των μυών. Η λυσίνη προάγει την απορρόφηση του ασβεστίου που απαιτείται για την ανάπτυξη των οστών. Αυτά τα αμινοξέα είναι ιδανικά για αθλούμενους που αναζητούν υγιείς, τονισμένους μύες (γράμμωση) και γερά οστά για αυτό άλλωστε και περιέχονται σε συμπληρώματα προπόνησης καθώς στοχεύουν στους μύες και ενισχύουν την ενέργεια.

  

Επιβολή υγιών κύκλων ύπνου

Οι ακανόνιστες συνήθειες ύπνου που προκαλούνται από θέματα όπως η αϋπνία, η υπνική άπνοια και το άγχος, μπορούν να επηρεάσουν τη συνολική υγεία σας. Η ιστιδίνη και η τρυπτοφάνη σας βοηθούν να διατηρήσετε φυσιολογικούς κιρκάδιους ρυθμούς για έναν καλό ύπνο.

 

Υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος

Η ιστιδίνη, η λυσίνη και η θρεονίνη βοηθούν στην ενίσχυση της ανοσίας, ώστε το σώμα σας να καταπολεμά καλύτερα τους ιούς.

 

Παραγωγή νευροδιαβιβαστών

Αυτές οι χημικές ουσίες είναι ο τρόπος επικοινωνίας του νευρικού συστήματος με το σώμα, ρυθμίζοντας τα πάντα, από την όρεξη μέχρι τη διάθεση. Η φαινυλαλανίνη δεν παράγει μόνο ορισμένους νευροδιαβιβαστές αλλά και άλλους τύπους αμινοξέων.

 

Τόνωση της ανάπτυξης υγιούς δέρματος, νυχιών και μαλλιών

Το κολλαγόνο και η ελαστίνη διατηρούν την επιδερμίδα σας απαλή και ελαστική. Αυτές οι δύο πρωτεΐνες ενθαρρύνουν επίσης την ανάπτυξη των μαλλιών και των νυχιών. Η λυσίνη βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου, ενώ η θρεονίνη βοηθά στη δημιουργία κολλαγόνου και ελαστίνης.

 

Παραγωγή ορμονών

Τα αμινοξέα όπως η λυσίνη είναι χρήσιμα για τη διατήρηση υγιών επιπέδων ορμονών. Παραδείγματα ορμονών αμινοξέων περιλαμβάνουν την επινεφρίνη και τη νορεπινεφρίνη, που επιβλέπουν την απόκριση του σώματος στο στρες, και τη θυροξίνη, η οποία παίζει ρόλο στο μεταβολισμό.

 

Διατήρηση υγιούς βάρους

Η μεθειονίνη διέπει τον μεταβολικό μας ρυθμό και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αποτοξίνωση, ενώ η θρεονίνη είναι το κλειδί για τον μεταβολισμό του λίπους.

 

Εξισορρόπηση της διάθεσης

Η τρυπτοφάνη ξεκινά την παραγωγή σεροτονίνης, μιας ορμόνης που είναι απαραίτητη για να νιώθουμε ευτυχισμένοι και καλά προσαρμοσμένοι.


Τα αμινοξέα ωφελούν την ευεξία σας, πράγμα που σημαίνει ότι είναι σημαντικό να φροντίζετε να λαμβάνετε αρκετά από αυτά στην καθημερινή σας διατροφή. Τα απαραίτητα αμινοξέα βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα, όπως το βόειο κρέας, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα ψάρια και τα φασόλια. Ωστόσο ο τρόπος ζωής και διατροφής μπορεί να μην εξασφαλίζει την  επαρκή πρόσληψη, συνεπώς αρκετοί άνθρωποι, κυρίως αθλητές, βασίζονται σε συμπληρώματα αμινοξέων.

Τα αμινοξέα ενισχύουν την αθλητική απόδοση, καθώς εμπλέκονται  σε διάφορα στάδια του μεταβολισμού που προκαλούν έκκριση αναβολικών ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους συμβάλλουν σε αυξημένες αθλητικές επιδόσεις. Επίσης τα αμινοξέα βοηθούν στην αύξηση της μυϊκής μάζας, στην αύξηση αντοχών κατά την άθληση καθώς επίσης και στην γρηγορότερη αποκατάσταση μετά την άσκηση.

Συμπληρώματα αμινοξέων θα βρείτε σε μορφή σκόνης, σε κάψουλες και δισκία αλλά και σε υγρή πόσιμη μορφή._