Ένας σύντομος οδηγός για προπονητές και αθλητές

Μπάσκετ & αθλητικά συμπληρώματα διατροφήςΤο μπάσκετ είναι ένα σύνθετο άθλημα. Για να γίνει κάποιος καλός αθλητής του μπάσκετ, πρέπει να δουλέψει κατάλληλα μαζί με τον προπονητή του ώστε να αναπτύξει τις δεξιότητες που χρειάζονται για να είναι πετυχημένος στην θέση που παίζει. Χρειάζεται ένας μπασκετμπολίστας συμπληρώματα για να γίνει μεγάλος παίκτης; Σίγουρα όχι, γιατί το ταλέντο δεν έρχεται σε χάπι. Θα λέγαμε πως η υπερβολική προσήλωση στα συμπληρώματα είναι κάτι που μπορεί να αποπροσανατολίσει τον αθλητή από το να δώσει βάρος στην σωστή διατροφή και στην προπόνηση. Όπως δεν υπάρχει συμπλήρωμα που αντικαθιστά τον προπονητή του στο μπάσκετ, έτσι και τα συμπληρώματα δεν γίνεται να αντικαταστήσουν ένα σωστά διαμορφωμένο προπονητικό και διατροφικό πλάνο. 


Οι αθλητές του μπάσκετ δεν είναι όλοι ίδιοι. Παρ' όλα αυτά, το μπάσκετ είναι ένα αναερόβιο άθλημα για όλους τους παίκτες. Κανείς δεν περπατά ή παίζει μπάσκετ σε ρυθμό τζόγκινγκ.
Ως εκ τούτου η χρήση διαφόρων ενεργειακών ποτών που περιέχουν υδατάνθρακες κατά την διάρκεια ενός αγώνα είναι από άτοπη, έως και αντιπαραγωγική λόγω της αυξομείωσης που προκαλεί στο σάκχαρο των αθλητών. Εκατό φορές το σκέτο νερό παρά τα ενεργειακά ποτά. Η χρήση συμπληρωμάτων θα μπορούσε να έχει επίδραση στην εκρηκτικότητα, στην αίσθηση της κόπωσης, και κατά συνέπεια στην πνευματική διαύγεια και στην λήψη σωστότερων αποφάσεων. Οι δύο πρώτες πτυχές προέρχονται κυρίως από το μυικό σύστημα, ενώ οι δύο τελευταίες προέρχονται από το νευρικό σύστημα του αθλητή, το οποίο είναι και ο εντολέας του μυικού συστήματος.
Ως εκ τούτου τα δύο βασικά συμπληρώματα που ένας αθλητής μπάσκετ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει με ασφάλεια είναι η καφεΐνη και η μονοϋδρική κρεατίνη. Το να μπούμε στην διαδικασία να συστήνουμε δόσεις θα ήταν κάτι πολύ ανεύθυνο, αφού όπως είπαμε και προηγουμένως οι αθλητές του μπάσκετ έχουν πάρα πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους σε ύψος και σε βάρος.


Στην κρεατίνη δεν θα αναφερθούμε ιδιαίτερα. Είναι χρήσιμη, ασφαλής (παρά το ότι ακούγεται και γράφεται στο διαδίκτυο από "ειδικούς") αλλά προφανώς δεν κάνει θαύματα. Η κρεατίνη βοηθά πολύ την αναερόβια απόδοση, και το μπάσκετ είναι ένα κατ' εξοχήν αναερόβιο άθλημα. Η προσωπική μου γνώμη είναι πως δεν είναι συμπλήρωμα αγώνα, αλλά συμπλήρωμα προετοιμασίας για αγώνα.


Η 1,3,7 τριμέθυλο- ξανθίνη, ή πιο γνωστή ως καφεΐνη έχει περισσότερο ενδιαφέρον. Θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε την άμυνα ζώνης, μπορεί να είναι δίκοπο μαχαίρι. Και η καφεΐνη βοηθά την αναερόβια απόδοση (1). Η καφεΐνη μπορεί να είναι και συμπλήρωμα αγώνα αλλά και συμπλήρωμα προετοιμασίας για αγώνα. Όμως η καφεΐνη μπορεί να αντενδείκνυται σε ιδιαίτερες περιστάσεις, όπου ο αθλητής είναι ήδη αγχωμένος, άρα πλημμυρίζεται το σώμα του με κατεχολαμίνες. τις ορμόνες του άγχους (οι οποίες είναι χρήσιμες σε λογικές ποσότητες - αντιπαραγωγικές σε μεγάλες). Ένας δυνατός καφές την μέρα πριν από ένα μεγάλο παιχνίδι μπορεί να προκαλέσει αϋπνίες στους παίκτες. Ακόμα και μία μέτρια δόση καφεΐνης την μέρα ενός σημαντικού αγώνα θα μπορούσε να φέρει τρέμουλο και κακά σουτ. Οπότε, το θέμα της δόσης είναι κάτι εξατομικευμένο και ανάλογο των περιστάσεων.

Παρ' όλα αυτά σε παιχνίδια με μεγάλη σωματική κόπωση η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει, όπως μπορεί να βοηθήσει και την απόδοση στις προπονήσεις, αλλά και την απόδοση μέσα σε ένα παιχνίδι. Την μέρα πριν από ένα μεγάλο παιχνίδι καλό είναι να αποφεύγεται, όπως και την ίδια μέρα πριν τον αγώνα. Παρ' όλα αυτά, στην διάρκεια αυτού του αγώνα (και όχι πριν όπως γίνεται που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το τρέμουλο και τα κακά σουτ), η χρήση της μπορεί να βοηθήσει πολύ έναν παίκτη.

Πέραν της καφεΐνης και της κρεατίνης, τα πιο διαδεδομένα συμπληρώματα είναι οι πρωτεΐνες και τα υποκατάστατα γεύματος (μπάρες ενέργειας), τα οποία είναι συμπληρώματα προετοιμασίας. Όπως αποδείχτηκε πρόσφατα, πολλές πρωτεΐνες έχουν λιγότερη πρωτεΐνη απ΄ όσο αναγράφεται στην συσκευασία, και αυτό καλό είναι να το γνωρίζουν οι παίκτες και οι προπονητές. Πέραν αυτού, ανάλογα με τους στόχους που έχει ο προπονητής (μυική ενδυνάμωση, απώλεια λίπους, συνδυασμός και των δύο) μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους παίκτες με σύνεση και με προσοχή να μην περιέχουν ουσίες που μπορούν να τους δείξουν θετικούς σε έλεγχο για doping.

Συμπερασματικά, τα συμπληρώματα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους παίκτες ως αυτό που είναι: Συμπληρώματα, και τίποτα το μυστικιστικό που παραπέμπει σε μαγικούς ζωμούς. Αυτό που πραγματικά μπορεί να κάνει έναν αθλητή να βελτιώσει το κάθετο του άλμα, την ταχυ-δύναμη, την σχετική δύναμη, και άλλες καθαρά αθλητικές πτυχές είναι ο κατάλληλος προσανατολισμός στην προπόνηση σε συνδυασμό με κατάλληλη διατροφή. Όταν αυτά τα δύο γίνονται, τότε η χρήση συμπληρωμάτων πιάνει και αυτή τόπο.

Ο Ανδρέας Ζουρδός είναι διαιτολόγος - διατροφολόγος.


Πηγή: coachbasketball.gr